Η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση της Ελλάδας έθεσε το ζήτημα της δυνατότητας άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν όλων των Ελλήνων πολιτών από τη χώρα διαμονής τους μεταξύ των πρώτων προτάσεων νόμου. Η Βουλή των Ελλήνων καλείται να λάβει μια απόφαση ιστορικής σημασίας.

Η προηγούμενη Βουλή έκανε ένα θετικό βήμα θεσπίζοντας για πρώτη φορά αυτή τη δυνατότητα με αρκετούς ωστόσο περιορισμούς που αφορούσαν στην απόδειξη διετούς εν Ελλάδι φυσικής παρουσίας αυτών που έχουν ελληνική υπηκοότητα την τελευταία 35ετία. Το οξύμωρο αυτής της ρύθμισης που αγγίζει τα όρια διάκρισης Ελλήνων πολιτών ως προς την άσκηση ενός συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος φάνηκε στην πράξη.

Η απαίτηση διαμονής στην Ελλάδα πλήττει τους Έλληνες του εξωτερικού με μεγαλύτερη ηλικία και ιδιαίτερα αυτούς που λόγω απόστασης ή οικονομικής κατάστασης δεν δύνανται να ταξιδέψουν στην Ελλάδα κατά την ημέρα των εκλογών. Επιπλέον, η γραφειοκρατική επιβεβαίωση της παραμονής στην Ελλάδα εξελήφθη από πολλούς Έλληνες του εξωτερικού ως υποτιμητική διαδικασία πιστοποίησης της ελληνικότητάς τους. Έτσι, αρνήθηκαν να εγγραφούν στους καταλόγους του εξωτερικού.

Οι 25.000 Έλληνες από ολόκληρο τον πλανήτη που τελικά ενεγράφησαν δεν αντιπροσωπεύουν ούτε στο ελάχιστο το μέγεθος της κοινότητας των Ελλήνων αποδήμων. Άλλωστε, μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος υπολόγισε ότι μόνο στην πρόσφατη περίοδο της οικονομικής κρίσης, περίπου 500.000 Έλληνες έφυγαν στο εξωτερικό.

Το Δ.Σ. της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας ΚΟΜΒΟΣ-NODE: Δίκτυα του παγκόσμιου Ελληνισμού, που μεταξύ άλλων στοχεύει στην αξιοποίηση των αποδήμων στην ανάπτυξη της χώρας, θεωρεί επιβεβλημένη την αλλαγή του νόμου και την απλοποίηση της συμμετοχής των Ελλήνων του εξωτερικού στις εθνικές εκλογές, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα ακόλουθα:

Πρώτον, η ισχύουσα ρύθμιση που προβλέπει τρεις έδρες στα ψηφοδέλτια επικρατείας να καλύπτονται από Έλληνες πολίτες του εξωτερικού χρειάζεται προσαρμογή. Ο προσδιορισμός του αριθμού των εδρών χρειάζεται να καθοριστεί σε αντιστοιχία προς τον αριθμό των εγγεγραμμένων εκλογέων. Επίσης, η αλλαγή του νόμου αποτελεί μεγάλη ευκαιρία για να εξεταστεί εναλλακτικά η καθιέρωση αντιπροσώπευσης της κοινότητας των Ελλήνων του εξωτερικού στο ελληνικό κοινοβούλιο – μία ιστορική αλλαγή που θα σηματοδοτήσει θεσμικά την οικουμενικότητα του Ελληνισμού για πρώτη φορά στα χρονικά της σύγχρονης Ελλάδας.

Δεύτερον, ο νόμος θεωρεί αυτονόητο ότι οι απόδημοι αποτελούν μια ενιαία, ιδιότυπη εκλογική περιφέρεια «εξωτερικού», αφαιρώντας από εκείνους που διατηρούν στενούς δεσμούς με τις πατρογονικές εστίες τους (ίσως την πλειοψηφία όσων θα κάνουν χρήση του εκλογικού δικαιώματος) τη δυνατότητα να ψηφίζουν εξ αποστάσεως για την εκλογική περιφέρεια του τόπου καταγωγής τους και μονιμοποιώντας την αποκοπή τους από αυτή.

Τρίτον, μολονότι τα ελληνικά προξενεία και οι πρεσβείες υπήρξαν πολύ οργανωμένα και φιλόξενα για τη διεξαγωγή της πρόσφατης εκλογικής διαδικασίας, η αναμενόμενη σημαντική αύξηση του αριθμού εκλογέων, θα προκαλέσει προβλήματα συνωστισμού και καθυστερήσεων. Η δημιουργία περιφερειακών εκλογικών τμημάτων ανάλογα με τον αριθμό εγγεγραμμένων ανά περιοχή θα καταστήσει δυνατή την άσκηση του εκλέγειν χωρίς την ανάγκη ταξιδιού σε μακρινό προορισμό. Η εφαρμογή του άρθρου 7 του ισχύοντος νόμου που προβλέπει δημιουργία εκλογικών τμημάτων 40-600 εγγεγραμμένων εκλογέων σε άλλες πόλεις των περιφερειών των ελληνικών διπλωματικών αρχών είναι στη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, η οργανωμένη καταγραφή της γεωγραφικής διασποράς των εκλογέων και η δημιουργία περιφερειακών εκλογικών τμημάτων που θα εξυπηρετήσουν τους εκλογείς περισσοτέρων από μιας γειτονικών πόλεων που βρίσκονται μακριά από την έδρα των διπλωματικών αρχών είναι αναγκαία για τη σωστή εφαρμογή της ρύθμισης.

Πολλά από τα παραπάνω ζητήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη σαφώς οικονομικότερη και πρακτικά απλούστερη διαδικασία της επιστολικής ψήφου για όλους τους Έλληνες πολίτες που εφαρμόζεται σε άλλες χώρες της ΕΕ (Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Νορβηγία, Ουγγαρία, Φινλανδία) και του υπόλοιπου κόσμου (Αυστραλία, ΗΠΑ, Ελβετία, Ινδία, Ινδονησία, Καναδάς, Μαλαισία, Μεγάλη Βρετανία, Μεξικό, Σιγκαπούρη, Φιλιππίνες).

Η συνέργεια του οικουμενικού ελληνισμού μέσω συζητήσεων με φορείς αποδήμων, νομικούς και ειδικούς για τον ελληνισμό της διασποράς μπορεί να βοηθήσει να διευθετηθούν όλα τα ζητήματα που επισημαίνονται παραπάνω αρκεί να διαρκέσει περισσότερο χρονικό διάστημα από μία εβδομάδα, ειδικά σε περίοδο διακοπών.

Η ΑΜΚΕ ΚΟΜΒΟΣ-NODE: Δίκτυα του παγκόσμιου Ελληνισμού είναι στη διάθεση της κυβέρνησης και της Βουλής για συνεισφορά στην προετοιμασία μιας νομοθετικής ρύθμισης που θα είναι βιώσιμη και θα εξασφαλίζει τη συμμετοχή του παγκόσμιου ελληνισμού στην ανάπτυξη της χώρας. Επίσης, καλεί όλα τα εταιρικά μέλη της να συνδράμουν και ατομικά στον εν εξελίξει διάλογο.

Πληροφορίες:

Κωνσταντίνος Δροσάτος, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής, University of Cincinnati, ΗΠΑ

Γενικός Γραμματέας ΔΣ

ΑΜΚΕ ΚΟΜΒΟΣ-NODE: Δίκτυα του παγκόσμιου Ελληνισμού

Η χαρακτηριστική φωτογραφία που συνοδεύει το άρθρο είναι από Element5 Digital: https://www.pexels.com/el-gr/photo/1550337/