Γιατί στεκόμαστε στην Βιοτεχνολογία και συζητάμε για χρηματοδοτικά εργαλεία ανάπτυξης; Ο λόγος είναι ότι πρόκειται για έναν κλάδο που αναπτύσσεται με ρυθμούς της τάξης του 13% ετήσια και μέχρι το 2030 δημιουργεί ένα μέγεθος της τάξης των 1,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε οικονομικό αποτύπωμα.

Εμείς θέλουμε ένα μικρό έστω μέρος από αυτό να καταλήξει στην Ελλάδα. Η επιτυχία δεν εξαρτάται μόνο από τους παράγοντες που έχουν σχέση με την επιστήμη. Το οικονομικό περιβάλλον, το ανθρώπινο δυναμικό, η ύπαρξη δικτύων και φυσικά υποδομών είναι μερικοί από τους παράγοντες. Επιπλέον, είναι και θέμα κινήτρων, φορολογικών απαλλαγών και χρηματοοικονομικών συνθηκών.
Στην συζήτηση που θα παρακολουθήσετε στο video από το κανάλι του Κόμβου, συμμετέχουν:
-
- Ο Βασίλης Παρετζόγλου, διευθυντής ανάπτυξης της φαρμακευτικής εταιρείας DEMO που είναι και η χορηγός της εκδήλωσης αυτής και την ευχαριστούμε πάρα πολύ.
-
- Η Άννα Παναγοπούλου που είναι διευθύντρια έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
-
- Η Μαριάννα Ναθαναήλ πού είναι η αντιπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στην Ελλάδα και
-
- Ο Γιώργος Αντωνιάδης, διευθυντής ανάπτυξης της Τράπεζας Πειραιώς που είναι Μέγας Χορηγός του Κόμβου.
-
- Τον συντονισμό της συζήτησης έκανε ο Χάρης Αντωνίου, treasurer του Κόμβου, ιδρυτής της Neptune Leasing και δ/ντής της επενδυτικής εταιρείας Cordus Capital AG.

Η συζήτηση στο πάνελ επικεντρώθηκε στη σημασία της χρηματοδότησης για την ανάπτυξη και προώθηση έργων βιοτεχνολογίας και τη δημιουργία ενός βιώσιμου οικοσυστήματος στην Ελλάδα. Έγινε αναφορά στα υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία που διατίθενται τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από άλλους φορείς, και πώς αυτά μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη του κλάδου.
Ευρωπαϊκά Χρηματοδοτικά Εργαλεία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναπτύξει αρκετά χρηματοδοτικά εργαλεία για την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας στον τομέα της βιοτεχνολογίας. Ένα από τα σημαντικότερα είναι το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη», που προσφέρει χρηματοδότηση για την έρευνα και την καινοτομία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 95 δισεκατομμύρια ευρώ και καλύπτει μια μεγάλη ποικιλία έργων, από βασική έρευνα έως καινοτόμες τεχνολογίες. Από το ποσό αυτό, σημαντικό μέρος διοχετεύεται σε έργα βιοτεχνολογίας και σχετικές τεχνολογίες αιχμής.
Ένα εξειδικευμένο εργαλείο ανάπτυξης και στήριξης είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (EIC), το οποίο προωθεί νεοφυείς επιχειρήσεις και εταιρείες υψηλού ρίσκου στον τομέα της καινοτομίας. Το EIC χρηματοδοτεί έργα με σημαντικό επιχειρηματικό κίνδυνο. Έχει ήδη επενδύσει 350 εκατομμύρια ευρώ στον κλάδο της βιοτεχνολογίας. Αυτή η χρηματοδότηση απευθύνεται σε καινοτόμες εταιρείες που έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν νέα προϊόντα ώστε να εισαχθούν στην αγορά. Μέσω του EIC, είναι διαθέσιμα κεφάλαια τόσο ως επιχορηγήσεις όσο και χρηματοδοτήσεις μετοχικού κεφαλαίου. Χαρακτηριστικό είναι οτι υποστηρίζονται συνεργασίες μεταξύ πανεπιστημίων και εταιρειών για την προώθηση νέων τεχνολογιών.

Επιπλέον, το πρόγραμμα «InvestEU» είναι ένα ακόμα εργαλείο για τη στήριξη καινοτόμων έργων, προσφέροντας χρηματοδότηση σε όλο τον κύκλο ζωής των επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) διαδραματίζει κεντρικό ρόλο, χρηματοδοτώντας έργα που ενισχύουν την έρευνα, την καινοτομία και τις υποδομές, όπως π.χ. ερευνητικά κέντρα και τεχνολογικά πάρκα.
Χρηματοδοτικά Εργαλεία στην Ελλάδα
Η Ελλάδα έχει καταφέρει να αξιοποιήσει ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις όσον αφορά στην απορρόφηση κεφαλαίων, ιδιαίτερα από νεοφυείς επιχειρήσεις. Ένα βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο στην Ελλάδα είναι το Επενδυτικό Clawback, το οποίο επιτρέπει στις φαρμακευτικές εταιρείες να συμψηφίζουν τις οφειλές τους προς το δημόσιο με δαπάνες που αφορούν την έρευνα και την ανάπτυξη. Αυτό το εργαλείο έχει επιτρέψει τη δημιουργία σημαντικών επενδυτικών πλάνων για την ανάπτυξη νέων βιομηχανικών μονάδων, όπως το ερευνητικό κέντρο βιοτεχνολογίας της DEMO στον Άγιο Στέφανο.

Επίσης, το πρόγραμμα στρατηγικών επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης προσφέρει κίνητρα για μεγάλες επενδύσεις, περιλαμβάνοντας φορολογικές ελαφρύνσεις και επιδοτήσεις. Αυτά τα προγράμματα έχουν αξιοποιηθεί από φαρμακευτικές εταιρείες που στοχεύουν στην παραγωγή βιολογικών φαρμάκων, τα οποία αποτελούν ένα ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα με μεγάλη προοπτική για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων παρέχει δάνεια χαμηλού επιτοκίου για μεγάλα έργα, και ταυτόχρονα το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων στηρίζει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με επενδύσεις υψηλού ρίσκου μέσω του Venture Capital.
Προκλήσεις για τις Νεοφυείς Επιχειρήσεις

Ένα βασικό πρόβλημα που επισημάνθηκε είναι η δυσκολία πρόσβασης των νεοφυών επιχειρήσεων σε τραπεζική χρηματοδότηση. Οι νεοφυείς επιχειρήσεις, λόγω του υψηλού κινδύνου και της έλλειψης σταθερών εσόδων, συχνά δυσκολεύονται να λάβουν δάνεια από τράπεζες, ακόμα και με τη στήριξη χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Ωστόσο, αναφέρθηκε ότι υπάρχουν ειδικά σχεδιασμένα προγράμματα για μικρές επιχειρήσεις, όπως το «ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ», που παρέχουν εγγυήσεις για δάνεια σε νεοφυείς επιχειρήσεις.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει στη δημιουργία οικοσυστημάτων καινοτομίας μέσω συνεργασιών μεταξύ περιφερειών, με στόχο να μειωθεί το χάσμα καινοτομίας που παρατηρείται μεταξύ ανεπτυγμένων και λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών της Ευρώπης.
Συμπεράσματα

Η συζήτηση τόνισε τη σημασία της δυνατότητας πρόσβασης σε χρηματοδοτήσεις και επενδυτικά κεφάλαια για την ανάπτυξη της βιοτεχνολογίας και της καινοτομίας στην Ελλάδα. Παρά τα υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία, υπάρχουν ακόμη προκλήσεις στην απορρόφηση κεφαλαίων, ειδικά για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες συχνά δεν διαθέτουν την οικονομική ευρωστία για να καλύψουν τις απαιτήσεις δανειοδότησης.
Ωστόσο, με την υποστήριξη ευρωπαϊκών και εθνικών χρηματοδοτικών εργαλείων, υπάρχει προοπτική να αναπτυχθεί ένα ισχυρό οικοσύστημα βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα, που θα ενισχύσει τόσο την εγχώρια οικονομία όσο και τη θέση της χώρας στην ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά βιοτεχνολογίας.
Παρακολουθήστε εδώ την συζήτηση που έγεινε στο πλαίσιο της 2ης ημερίδας για τις Δομές συνέργειας υγείας βιοτεχνολογίας οικονομίας. Ο συντονισμός της εκδήλωσης είναι του Κωνσταντίνου Δροσάτου και του Νίκου Κυρπίδη. Η ημερίδα φιλοξενείται στο συνέδριο Bio³ που διοργανώνει η Bioninnovation.
Περισσότερες πληροφορίες για την δράση του Κόμβου σχετικά με την Βιοτεχνολογία μπορείτε να βρείτε στον ιστότοπο του: https://komvos-node.org/βιοτεχνολογία-και-επιστήμες-υγείας/
Χορηγός της ημερίδας είναι η Φαρμακοβιομηχανία DEMO ABEE. Υποστηρικτής του Κόμβου είναι η λογιστική εταιρεία Ecovis Onetax. Μεγάλος Χορηγός του Κόμβου είναι η Τράπεζα Piraeus που τον στηρίζει στην πραγματοποίηση του οράματος του.